· اولین ساکنان
بر اساس روایتی دیگر که در کتاب فرهنگ آبادی ها صفحه ۷۵ یاد شده، عدّه ای از مردمان ایرا از قدیم به ورامین کوچ کرده و در نزدیکی آن ساکن شده اند و مکانی به نام ایرا در نزدیکی تهران ایجاد کردند.البتّه حکایت دیگری نیز ذکر شده که بیشتر جنبه افسانه ای داشته و کمتر می توان بر آن تکیه کرد و آن داستان زنی بنام گل اندام یا گلندان است.
· وجوهات فرهنگی، نژادی و مذهبی
تمامی ساکنان این روستا، مسلمان و شیعه بوده و اکثر آنها متعلّق به یکی از طوایف شش گانه ایرایی می باشند و دارای زبان مختص به خود بوده اند که به نام زبان زرگری معروف است.ملاک طایفه بندی، حضور خانواده و فامیل ها در یک طایفه و مشخص بودن نسبت های خانوادگی هر دسته بوده است که در ذیل؛ هر طایفه با چند نمونه از زیر مجموعه های آن ذکر می شود
.
۱-۲-۳- الیاس:الیاسی، پهلوانزاده، احمدی، غلامی، عشقی و…
۲-۲-۳- روعَر (رودگر):رودگر، اسماعیلی، توکّلی و…
۳-۲-۳- اَغا:یعقوبی، سپهری، فیروزی و…
۴-۲-۳- شاقا:کشوری فر، دلریش، ایرج پور، آتش دامن و…
۵-۲-۳- سَمیعازاوَلَد:عظیمی، بحری، خضری، بنّائی، ابراهیمی، اسدی، شاکری و…
۶-۲-۳- گَشاسب:یزدان پناه، نوروز پور، قنبری، رنجبر، گشتاسبی و…
· اسامی رایج در طایفه
آتش دامن، آهنگ، اسدی ایرایی، اسماعیلی، اصغر زاده، احمدی، اخوان، اکبری، الیاسی، ایرایی، ایرج پور، ایرج زاده، بنّائی، بهنام فر، پهلوانزاده، توکلی ،جهانبخش، حدّاد، حدّادیان، حسن زاده، حسین‌زاده، حقیقی، حیدری، خضری، داودی، دلریش، رجبی، رحیمی، رضائی، رفیعی، رنجبر، رودگر، رودگر نژاد، زابلی، سپهر، سپهری، سعیدی، سمیعا ، سهراب نژاد، شاکری، شعبانزاده، شعبانی، شکوهمند، شیرازی، صبوری، طالبی، طاهری، طریقی، طوسی، عبدلیان، عزیزی، عسکری، عشقی، عظیمی، غفّاری، غلامی، فصیح، فرجی، فیروزی، قربانی، قنبری، کاظم پور، کاملی، کشوری فر، کمالی، کیانی، گشتاسبی، گلچین، مجد، محمّد پور، محمّدی، محمودی، مظلوم، مهربان، نادری، ناصحی، نورانی، نوروز پور، نیک پور، ولی زاده، یزدان پناه، یزدانی و …
· اقتصاد و بازرگانی
همانگونه که قبلاً ذکر شد، اکثر اهالی در آمل مشغول به کسب و کار و در آمد می باشند و در فصول گرم به صورت تفریح و تفرّج به این روستا کوچ می کنند. اما بیشتر اهالی دارای باغ میوه و عده ای نیز دارای زمین زراعتی می باشند که می توانند مقداری از درآمد خود را از طریق باغات و مزارع بدست آورند.
سلام . الان سه روزه متوجه شدم که ایرا یک سایت و یه کانال تلگرام داره خیلی خوشحال شدم . اگرچه حضور کمتری در ایرا دارم اونم به دلیل مشغله زیاد کاریه ولی دلم همیشه با سرزمین ابا و اجدادی خودمون خوشه.
اگر احساس کردید کاری از دست ما بر می‌آد و می‌تونیم مثمر ثمر باشیم در خدمتیم.
با تقدیم احترام و تشکر
حسن غلامی
درود
ممنون از دراختیار گذاشتن اطلاعات در این فضا.
صادق پهلوانزاده